Canh Bạc Halal: Tại Sao 99% Doanh Nghiệp Việt Vẫn Đứng Ngoài “Mỏ Vàng” Lớn Nhất Thế Giới?
Khi nghe đến “Halal”, nhiều doanh nghiệp Việt Nam thường vội vã lắc đầu, hình dung về một thị trường ngách phức tạp, chỉ dành riêng cho một nhóm người tiêu dùng Hồi giáo nhỏ bé. Họ ngộ nhận rằng đây là một sân chơi với quá nhiều rào cản tôn giáo và văn hóa, một canh bạc không đáng để đầu tư.
Nhưng, nếu canh bạc đó trị giá 7.700 tỷ USD vào năm 2025 và dự kiến chạm mốc 10.000 tỷ USD vào năm 2028, liệu bạn có còn muốn đứng ngoài cuộc? 1
Đây không phải là một thị trường ngách. Đây là một nền kinh tế toàn cầu, phục vụ cho gần 2 tỷ người và đang phát triển với tốc độ vũ bão.2 Sự thật là, việc bỏ qua thị trường Halal không chỉ là bỏ lỡ một cơ hội, mà là một sai lầm chiến lược nghiêm trọng.
Nhiều doanh nghiệp thất bại không phải vì không có sản phẩm tốt, mà vì họ không nhận ra rằng “Halal” đã vượt ra khỏi ranh giới tôn giáo để trở thành một biểu tượng toàn cầu về chất lượng, vệ sinh và đạo đức. Họ vẫn loay hoay với bài toán xuất khẩu thô giá rẻ, trong khi thế giới đã sẵn sàng trả giá cao hơn cho những sản phẩm có câu chuyện và có “tâm”.
“Trong một thị trường bận rộn, không nổi bật cũng giống như vô hình.” – Seth Godin
Bài viết này sẽ phá vỡ những định kiến cũ kỹ, vén bức màn bí mật về “mỏ vàng” Halal.
Đây không chỉ là một bản phân tích thị trường, mà là một tấm bản đồ chiến lược chi tiết, từ việc giải mã tâm lý người tiêu dùng, vượt qua mê cung chứng nhận, đến việc xây dựng một thương hiệu gia vị Việt Nam đủ sức chinh phục trái tim của 2 tỷ người tiêu dùng trên khắp thế giới.
Giải Mã “Mỏ Vàng” Halal: Thị Trường Lớn Hơn Bạn Tưởng Tượng Rất Nhiều
Để thấy được bức tranh toàn cảnh, chúng ta cần bắt đầu với những con số. Thị trường Halal không chỉ lớn, nó đang phát triển với một tốc độ đáng kinh ngạc, đặc biệt là ngay tại “sân sau” của Việt Nam.
Quy mô và tốc độ tăng trưởng: Những con số có biết nói dối?
Thị trường Halal toàn cầu là một gã khổng lồ kinh tế thực sự. Các báo cáo uy tín đều đồng loạt vẽ nên một bức tranh đầy tham vọng:
- Quy mô nghìn tỷ USD: Nền kinh tế Halal toàn cầu được dự báo đạt 7.700 tỷ USD vào năm 2025 và có thể vươn tới 10.000 tỷ USD vào năm 2028. Riêng thị trường thực phẩm Halal đã có quy mô khoảng 2.000 tỷ USD.
- Tốc độ tăng trưởng ấn tượng: Với tốc độ tăng trưởng trung bình 6-8%/năm, thị trường Halal đang mở rộng nhanh hơn nhiều nền kinh tế phát triển.
- Dân số đông và trẻ: Thị trường này phục vụ cho khoảng 2 tỷ người Hồi giáo, chiếm gần 1/4 dân số thế giới, và dự kiến sẽ tăng lên 2,8 tỷ người vào năm 2050.
Những con số này cho thấy một điều rõ ràng: Halal không phải là một thị trường nhỏ lẻ. Đó là một trong những khối kinh tế năng động và có sức mua lớn nhất hành tinh.
Châu Á – Thái Bình Dương: Tâm Chấn Của Cuộc Cách Mạng Halal
Điều quan trọng hơn đối với doanh nghiệp Việt Nam là vị trí địa lý của “mỏ vàng” này. Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, nơi có dân số Hồi giáo lớn nhất, đang tiêu thụ hơn 63% sản phẩm Halal toàn cầu. Điều này biến khu vực của chúng ta thành trung tâm của thị trường Halal, một lợi thế sân nhà không thể bỏ qua.
- Indonesia: Với dân số hơn 279 triệu người, trong đó 87% là người Hồi giáo, Indonesia là thị trường Halal lớn nhất thế giới. Quy mô thị trường này dự kiến đạt 282 tỷ USD vào năm 2025.
- Malaysia: Không chỉ là một thị trường tiêu dùng quan trọng, Malaysia còn là một trung tâm toàn cầu về chứng nhận và tiêu chuẩn Halal, sở hữu một hệ thống được quốc tế công nhận.
Việt Nam, với vị trí chiến lược, được đánh giá là cửa ngõ quan trọng để thâm nhập vào thị trường rộng lớn này.
Hơn Cả Một Tôn Giáo: Tại Sao Người Tiêu Dùng Toàn Cầu Đang “Phải Lòng” Sản Phẩm Halal?
Đây là điểm mấu chốt mà nhiều doanh nghiệp bỏ lỡ. Họ cho rằng Halal chỉ dành cho người Hồi giáo. Nhưng thực tế, logo Halal đang ngày càng trở thành một biểu tượng được người tiêu dùng phi Hồi giáo tin tưởng và tìm kiếm. Tại sao lại như vậy?
Bởi vì “Halal” không chỉ đơn thuần có nghĩa là “được phép” theo luật Hồi giáo. Trong tâm trí người tiêu dùng hiện đại, nó đã trở thành một bảo chứng cho chất lượng, vệ sinh và sự an toàn tuyệt đối.
Để đạt được chứng nhận Halal, một sản phẩm phải tuân thủ những nguyên tắc vô cùng nghiêm ngặt, xuyên suốt từ “trang trại đến bàn ăn” :
- Không chứa thành phần bị cấm (Haram): Tuyệt đối không có thịt heo, rượu, bia, và các chất độc hại khác.
- Nguồn gốc minh bạch: Mọi nguyên liệu, từ thành phần chính đến phụ gia nhỏ nhất, đều phải có nguồn gốc rõ ràng và được chứng minh là Halal.
- Quy trình sản xuất siêu sạch: Dây chuyền sản xuất, dụng cụ, khu vực lưu trữ phải hoàn toàn tách biệt với các sản phẩm không-Halal để tránh nhiễm chéo.
- An toàn và không độc hại: Sản phẩm phải an toàn, không gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng.
Về bản chất, tiêu chuẩn Halal chính là phiên bản nguyên thủy và nghiêm ngặt nhất của xu hướng “Nhãn sạch” (Clean Label) mà người tiêu dùng toàn cầu đang theo đuổi.
Khi một người tiêu dùng phi Hồi giáo chọn một sản phẩm có logo Halal, họ không làm điều đó vì lý do tôn giáo. Họ làm điều đó vì họ tin rằng sản phẩm này đã trải qua một quy trình kiểm soát chất lượng và vệ sinh ở mức độ cao nhất.
Tấm Hộ Chiếu Halal: Vượt Qua Mê Cung Chứng Nhận
Thách thức lớn nhất khi thâm nhập thị trường Halal không phải là sản xuất, mà là điều hướng “mê cung” của các loại chứng nhận. Không có một chứng nhận Halal duy nhất có giá trị trên toàn cầu.
Mỗi quốc gia hoặc khu vực lại công nhận các tổ chức chứng nhận khác nhau. Đối với doanh nghiệp Việt Nam, việc hiểu rõ và lựa chọn đúng “tấm hộ chiếu” cho thị trường mục tiêu là bước đi quyết định.
Dưới đây là hai trong số những chứng nhận quan trọng nhất đối với các thị trường trọng điểm trong khu vực:
Chứng nhận JAKIM (Malaysia)
- Cơ quan cấp: JAKIM (Cục Phát triển Hồi giáo Malaysia) là cơ quan chính phủ Malaysia, chứng nhận của họ có uy tín và được công nhận rộng rãi trên toàn thế giới.
- Tiêu chuẩn áp dụng: MS 1500:2019, bao gồm các hướng dẫn chung về sản xuất, chuẩn bị, xử lý và lưu trữ thực phẩm Halal.
- Phạm vi hiệu lực: Có giá trị xuất khẩu sang hầu hết các quốc gia, ngoại trừ một số thị trường có quy định riêng như Indonesia và các nước thuộc Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC).
- Thời hạn: Thường là 2 năm (1 năm đối với lò mổ).
Chứng nhận BPJPH/MUI (Indonesia)
- Cơ quan cấp: Kể từ năm 2019, BPJPH (Cơ quan Thực hiện Đảm bảo Sản phẩm Halal) là cơ quan chính phủ duy nhất có thẩm quyền cấp chứng nhận Halal tại Indonesia. MUI (Hội đồng Ulama Indonesia) đóng vai trò ban hành “fatwa” (phán quyết Hồi giáo) để xác định tính Halal của sản phẩm.
- Tính bắt buộc: Theo Luật số 33 năm 2014, tất cả các sản phẩm thực phẩm, đồ uống nhập khẩu và lưu hành tại Indonesia bắt buộc phải có chứng nhận Halal từ BPJPH.
- Tiêu chuẩn áp dụng: Dựa trên hệ thống đảm bảo Halal HAS 23000, bao gồm các yêu cầu chi tiết về chính sách, quy trình và nguyên liệu.
- Thời hạn: 2 năm.
| Tiêu chí | Chứng nhận JAKIM (Malaysia) | Chứng nhận BPJPH/MUI (Indonesia) |
| Cơ quan chủ quản | JAKIM (Cơ quan chính phủ) | BPJPH (Cơ quan chính phủ) & MUI (Tổ chức tôn giáo) |
| Tính bắt buộc | Bắt buộc để sử dụng logo Halal Malaysia | Bắt buộc đối với mọi sản phẩm vào thị trường Indonesia |
| Tiêu chuẩn chính | MS 1500:2019 | HAS 23000 |
| Thời hạn hiệu lực | 2 năm | 2 năm |
| Phạm vi công nhận | Rất rộng rãi trên toàn cầu | Chủ yếu cho thị trường Indonesia |
Lộ Trình Chinh Phục: Làm Thế Nào Để Đạt Chứng Nhận Halal?
Quy trình chứng nhận Halal đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và cam kết từ cấp lãnh đạo cao nhất. Mặc dù có sự khác biệt giữa các tổ chức, quy trình chung thường bao gồm các bước cốt lõi sau :
- Nộp hồ sơ đăng ký: Doanh nghiệp lựa chọn chương trình chứng nhận phù hợp với thị trường mục tiêu và nộp hồ sơ, bao gồm thông tin công ty, danh sách sản phẩm và danh sách chi tiết toàn bộ nguyên liệu, phụ gia.
- Đánh giá hồ sơ (Giai đoạn 1): Tổ chức chứng nhận sẽ thẩm định toàn bộ tài liệu, quy trình sản xuất, hồ sơ nhà cung cấp để đảm bảo không có thành phần Haram (bị cấm) nào được sử dụng.
- Đánh giá tại nhà máy (Giai đoạn 2): Các chuyên gia Hồi giáo sẽ tiến hành kiểm tra thực tế tại nhà xưởng để xác minh việc tuân thủ các yêu cầu về vệ sinh, sự tách biệt giữa dây chuyền Halal và không-Halal, và quy trình kiểm soát nhiễm chéo.
- Thẩm tra và khắc phục: Sau khi đánh giá, nếu có điểm không phù hợp, doanh nghiệp phải thực hiện hành động khắc phục trong một thời gian quy định.
- Cấp chứng nhận: Khi tất cả các yêu cầu được đáp ứng, doanh nghiệp sẽ được cấp Giấy chứng nhận Halal và quyền sử dụng logo Halal trên sản phẩm của mình.
Biến Gánh Nặng Thành “Bệ Phóng”
Thị trường Halal không còn là một lựa chọn, mà là một hướng đi chiến lược cho các doanh nghiệp gia vị Việt Nam muốn vươn ra biển lớn. Việc đạt được chứng nhận Halal không nên được xem là một gánh nặng chi phí, mà là một khoản đầu tư vào chất lượng và uy tín, một “tấm hộ chiếu” để tiếp cận một thị trường nghìn tỷ USD đầy tiềm năng.
“Hợp tác không phải là một hợp đồng pháp lý giữa hai cá nhân bình đẳng. Đó là một liên minh tình cảm giữa hai người cam kết vì sự thành công của nhau.” – Warren Buffet
Hành trình này đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc và một đối tác đồng hành đáng tin cậy. Một nhà sản xuất gia công chuyên nghiệp, đã có sẵn kinh nghiệm và các chứng nhận cần thiết, có thể là “lối tắt” thông minh nhất để bạn biến ý tưởng thành hiện thực.
Với hơn 30 năm kinh nghiệm trong ngành thực phẩm và gia vị, cùng các chứng nhận quốc tế như ISO 22000 và HALAL, chúng tôi hiểu rằng việc xây dựng một chuỗi cung ứng bền vững và minh bạch là nền tảng cho thành công trên thị trường toàn cầu.
Bạn đã sẵn sàng đưa hương vị Việt Nam vào bản đồ ẩm thực Halal toàn cầu? Bạn đang tìm kiếm một đối tác có đủ năng lực và kinh nghiệm để giúp bạn vượt qua các rào cản chứng nhận và tạo ra những sản phẩm chất lượng quốc tế?
Hãy liên hệ với Hoa Sen Foods. Với nhà xưởng hiện đại, đội ngũ R&D chuyên nghiệp và các chứng nhận ISO 22000 và HALAL đã được công nhận, chúng tôi không chỉ gia công sản phẩm, chúng tôi là “bệ phóng thành công cho hoài bão của bạn”.
