Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt trong quan hệ thương mại Việt Nam – Trung Đông. Các hiệp định kinh tế đang được xúc tiến mạnh mẽ. Con đường cho nông sản Việt xuất ngoại đang rộng mở hơn bao giờ hết.
Hai “đầu tàu” kinh tế của khu vực này là UAE (Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất) và Ả Rập Xê Út (Saudi Arabia). Chinh phục được hai thị trường này đồng nghĩa với việc bạn nắm trong tay chìa khóa của cả khối Ả Rập.
Nhưng để xuất khẩu thực phẩm UAE Saudi thành công, bạn cần nhiều hơn là sản phẩm ngon. Bạn cần sự am hiểu tường tận về luật chơi.
Luật chơi ở đây là các quy định của SFDA, MOIAT và tiêu chuẩn Halal GSO. Chúng phức tạp, chi tiết và không khoan nhượng.
Hoa Sen Foods đã tổng hợp những cập nhật mới nhất. Bài viết này sẽ là tấm bản đồ chỉ đường cho doanh nghiệp của bạn.
Tổng Quan Thị Trường GCC: Cửa Ngõ Thương Mại Chiến Lược
Khối GCC bao gồm 6 quốc gia, nhưng UAE và Ả Rập Xê Út chiếm hơn 70% quy mô kinh tế. Mỗi quốc gia có một vai trò chiến lược riêng biệt.
UAE – Hub Trung Chuyển Toàn Cầu
UAE, đặc biệt là Dubai, được ví như “Singapore của Trung Đông”. Đây là trạm trung chuyển hàng hóa lớn thứ ba thế giới. Hàng vào UAE có thể tái xuất đi Châu Phi, Châu Âu và các nước lân cận.
Quy định nhập khẩu của UAE cởi mở hơn đôi chút để thuận lợi cho thương mại. Tuy nhiên, họ kiểm soát rất gắt gao về vệ sinh an toàn thực phẩm. Thị trường Trung Đông này ưa chuộng sự đa dạng và cao cấp.
Ả Rập Xê Út – Gã Khổng Lồ Tiêu Dùng
Ả Rập Xê Út là thị trường tiêu thụ nội địa lớn nhất. Với dân số đông và trẻ, sức mua của họ cực kỳ lớn. Chiến lược “Vision 2030” của họ đang thúc đẩy mở cửa nền kinh tế.
Tuy nhiên, đây cũng là thị trường khó tính nhất. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Saudi (SFDA) nổi tiếng với các tiêu chuẩn khắt khe. Họ bảo hộ người tiêu dùng bằng những quy định kỹ thuật dày đặc.
Nếu bạn muốn bán hàng số lượng lớn, hãy nhắm đến Saudi. Nếu bạn muốn làm thương hiệu và phân phối đa kênh, hãy bắt đầu từ UAE.
Quy Định Đăng Ký Sản Phẩm Với SFDA (Saudi) Và MOIAT (UAE)
Bạn không thể cứ thế đóng container và gửi đi. Hàng hóa phải được đăng ký trước khi cập cảng.
SFDA: Cửa Ải Khó Khăn Nhất
Đối với Ả Rập Xê Út, mọi thực phẩm nhập khẩu phải đăng ký qua hệ thống của SFDA.
Bước 1: Đăng ký tài khoản E-Cosma (cho mỹ phẩm) hoặc hệ thống thực phẩm tương ứng. Nhà nhập khẩu tại Saudi phải mở tài khoản. Họ chịu trách nhiệm pháp lý về lô hàng.
Bước 2: Đăng ký nhãn sản phẩm. Bạn phải gửi thiết kế bao bì (Artwork) để duyệt trước. SFDA sẽ kiểm tra từng câu chữ, hình ảnh. Nếu sai một chi tiết nhỏ, hồ sơ sẽ bị trả về.
Bước 3: Kiểm tra nhà máy. Đối với thịt và thủy sản, SFDA thường yêu cầu kiểm tra nhà máy tại Việt Nam. Họ cử đoàn chuyên gia sang đánh giá quy trình sản xuất. Chỉ khi nhà máy có tên trong “Approved List”, bạn mới được phép xuất hàng.
MOIAT và Hệ Thống ZAD (UAE)
Tại UAE, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Tiên tiến (MOIAT) là cơ quan quản lý. Hệ thống đăng ký của họ tên là ZAD.
Quy trình tại UAE đã được số hóa rất tốt. Doanh nghiệp đăng ký online và nhận kết quả khá nhanh. Tuy nhiên, đừng chủ quan.
Họ yêu cầu giấy chứng nhận lưu hành tự do (Free Sale Certificate) từ Việt Nam. Giấy này phải được hợp pháp hóa lãnh sự. Đây là khâu tốn nhiều thời gian và chi phí nhất.
Ngoài ra, quy định SFDA và MOIAT đều yêu cầu báo cáo kiểm nghiệm (Test Report). Mẫu phải được test tại các phòng Lab đạt chuẩn ISO 17025.
Yêu Cầu Đặc Thù Về Nhãn Mác Và Hạn Sử Dụng (Shelf-life)
Nhãn mác là nơi xảy ra nhiều sai phạm nhất. Văn hóa và ngôn ngữ Ả Rập có những quy tắc bất di bất dịch.
Tiếng Ả Rập Là Bắt Buộc
Mọi thông tin quan trọng phải được in bằng tiếng Ả Rập. Bao gồm: Tên sản phẩm, thành phần, hạn sử dụng, hướng dẫn bảo quản.
Bạn có thể in song ngữ (Anh – Ả Rập). Nhưng tiếng Ả Rập phải rõ ràng, không bị che khuất.
Tuyệt đối không dùng Google Translate để dịch nhãn. Ngôn ngữ Ả Rập có nhiều phương ngữ và thuật ngữ chuyên ngành. Một bản dịch ngô nghê sẽ khiến sản phẩm bị đánh giá thấp, thậm chí bị từ chối.
Nhãn phụ dán (Sticker) được chấp nhận ở một số trường hợp. Nhưng nhãn dán phải chắc chắn, không được dễ dàng bóc ra. Tốt nhất là in trực tiếp lên bao bì.
Quy Định Về Hạn Sử Dụng (GSO 150:2013)
Đây là “bẫy” lớn nhất cho doanh nghiệp Việt. Tiêu chuẩn GSO 150 quy định hạn sử dụng cho từng loại thực phẩm.
Điều đáng nói là hạn sử dụng của họ thường ngắn hơn tiêu chuẩn quốc tế. Ví dụ, một loại bánh ở Việt Nam có hạn 12 tháng. Nhưng theo GSO, nó chỉ được phép là 9 tháng.
Lý do là khí hậu tại Vùng Vịnh cực kỳ nóng. Nhiệt độ cao làm thực phẩm nhanh hỏng hơn. Họ rút ngắn hạn sử dụng để đảm bảo an toàn.
Doanh nghiệp phải nghiên cứu kỹ tiêu chuẩn GSO 150 cho từng mã hàng (HS Code). Nếu in hạn sử dụng dài hơn quy định, hàng sẽ bị buộc tái xuất hoặc tiêu hủy.
Định dạng ngày tháng cũng phải tuân thủ. Thường là DD/MM/YYYY. Việc ghi sai thứ tự ngày tháng có thể gây hiểu lầm nghiêm trọng.
Các Rào Cản Phi Thuế Quan Cần Lưu Ý
Ngoài thuế và nhãn mác, còn những rào cản vô hình khác. Đó là các chứng nhận kỹ thuật và Halal.
Đăng Ký Halal Theo Tiêu Chuẩn GSO
Với thịt và sản phẩm chứa thịt, chứng nhận Halal là bắt buộc 100%. Với các thực phẩm khác, nó là lợi thế cạnh tranh cực lớn.
Tuy nhiên, không phải chứng chỉ Halal nào cũng được chấp nhận. Đăng ký Halal phải được thực hiện bởi tổ chức được GSO công nhận.
Tại Ả Rập Xê Út, chỉ chứng chỉ từ các tổ chức nằm trong danh sách của Trung tâm Halal Saudi mới có giá trị. Các chứng chỉ cấp bởi tổ chức không uy tín sẽ bị bác bỏ tại hải quan.
Thủ Tục Hải Quan UAE Và Saudi
Bộ hồ sơ xuất khẩu cần sự chính xác tuyệt đối. Các giấy tờ cơ bản bao gồm:
- Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice)
- Phiếu đóng gói (Packing List)
- Vận đơn (Bill of Lading)
- Chứng nhận xuất xứ (Certificate of Origin – C/O)
- Chứng nhận sức khỏe (Health Certificate)
- Chứng nhận Halal (nếu có)
Lưu ý: Hóa đơn và C/O thường phải được chứng thực bởi Phòng Thương mại và Đại sứ quán. Quy trình “hợp pháp hóa lãnh sự” này tốn khá nhiều thời gian.
Hãy chuẩn bị hồ sơ trước khi tàu chạy. Gửi bản nháp (Draft) cho nhà nhập khẩu kiểm tra kỹ.
“Thành công trong xuất khẩu là sự chuẩn bị kỹ lưỡng trong từng chi tiết nhỏ.”
Hoa Sen Foods luôn tâm niệm điều này. Chúng tôi có đội ngũ pháp lý chuyên nghiên cứu các thay đổi của thị trường này.
Năm 2025, SFDA dự kiến sẽ áp dụng thêm các quy định về hàm lượng đường và muối. Thuế tiêu thụ đặc biệt (Sin Tax) cho đồ uống có đường cũng là rào cản lớn.
Nếu bạn sản xuất nước ngọt hoặc bánh kẹo, hãy chú ý điều chỉnh công thức. Giảm đường, giảm muối để phù hợp với xu hướng “Healthy” của chính phủ nước sở tại.
Xuất khẩu sang Trung Đông không dành cho những người “cưỡi ngựa xem hoa”. Nó đòi hỏi sự đầu tư bài bản và kiên trì.
Nhưng phần thưởng là xứng đáng. Một khi đã vào được hệ thống siêu thị như Lulu hay Carrefour tại đây, đơn hàng sẽ rất đều đặn. Số lượng thường tính bằng container 40 feet.
Hoa Sen Foods sẵn sàng là cầu nối cho bạn. Chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn giải pháp nguyên liệu đạt chuẩn GSO. Chúng tôi hỗ trợ kết nối với các tổ chức chứng nhận Halal uy tín.
Đừng để rào cản ngôn ngữ hay thủ tục làm chùn bước chân bạn. Hãy cùng nhau đưa thương hiệu Việt tỏa sáng trên sa mạc.
Chúc quý doanh nghiệp một năm 2025 thắng lợi tại thị trường tỷ đô này.
Xem thêm: Tương Lai Ngành Gia Vị Việt Nam Đến 2030: Cuộc Cách Mạng Từ Bếp Làng Ra Thế Giới Số
