Thị trường Halal toàn cầu đang là miếng bánh béo bở trị giá hàng nghìn tỷ đô la. Tuy nhiên, đây không phải là một thị trường thống nhất. Nó bị chia cắt bởi nhiều rào cản kỹ thuật khác nhau.
Mỗi khu vực, mỗi quốc gia lại có một bộ tiêu chuẩn riêng. Đối với doanh nghiệp Việt Nam, sự đa dạng này tạo ra một ma trận rắc rối. Câu hỏi lớn nhất luôn là: “Nên làm chứng nhận nào?”.
Nổi bật nhất trong “rừng” tiêu chuẩn này là bộ ba quyền lực: JAKIM, MUI và GCC. Chúng đại diện cho ba thị trường tiêu thụ lớn và khó tính nhất. Hiểu rõ tiêu chuẩn Halal JAKIM MUI là bước sống còn đầu tiên.
Hoa Sen Foods sẽ giúp bạn giải mã chi tiết sự khác biệt này. Chúng tôi sẽ phân tích dưới góc độ kỹ thuật và thương mại. Bài viết này sẽ giúp bạn tối ưu hóa chi phí và thời gian xin cấp phép.
Tại Sao Thế Giới Không Có Một Chuẩn Halal Thống Nhất?
Nhiều doanh nghiệp thắc mắc tại sao không có một chứng chỉ “Halal ISO” dùng chung cho cả thế giới? Câu trả lời nằm ở sự đa dạng của văn hóa và thần học.
Sự Khác Biệt Trong Các Trường Phái Luật (Madhabs)
Đạo Hồi có 4 trường phái luật học chính: Shafi’i, Hanafi, Maliki và Hanbali. Mỗi trường phái có cách giải thích khác nhau về một số nguyên liệu.
Ví dụ, trường phái Shafi’i (phổ biến ở Đông Nam Á) rất khắt khe về vấn đề làm sạch. Họ coi nước bọt của chó là tạp chất nặng (Najis). Trong khi đó, các trường phái khác có thể nới lỏng hơn đôi chút.
Sự khác biệt này dẫn đến quy trình tẩy rửa nhà xưởng khác nhau. Doanh nghiệp muốn xuất đi đâu phải tuân theo luật của nơi đó. Không thể áp dụng một quy tắc cho tất cả.
Chủ Quyền Quốc Gia Và An Ninh Lương Thực
Halal không chỉ là tôn giáo, nó là luật pháp. Mỗi quốc gia đều muốn nắm quyền kiểm soát tiêu chuẩn nhập khẩu. Điều này liên quan trực tiếp đến an ninh lương thực quốc gia họ.
Malaysia muốn định vị mình là Trung tâm Halal toàn cầu (Halal Hub). Indonesia, với dân số Hồi giáo lớn nhất, muốn bảo vệ sản xuất trong nước. Các nước Vùng Vịnh lại có tiêu chuẩn riêng để khẳng định vị thế.
Do đó, các tổ chức chứng nhận (Certification Bodies) tại Việt Nam phải liên kết với các tổ chức này. Họ phải được các “ông lớn” kia công nhận (Mutual Recognition) thì chứng chỉ mới có giá trị.
Tiêu Chuẩn JAKIM (Malaysia): Uy Tín Và Phổ Biến Toàn Cầu
Khi nhắc đến chứng nhận Halal quốc tế, cái tên đầu tiên được xướng lên là JAKIM. Đây là Cục Phát triển Hồi giáo Malaysia.
Biểu Tượng Của “Tiêu Chuẩn Vàng”
JAKIM là cơ quan trực thuộc chính phủ Malaysia. Chứng nhận của họ được xem là nghiêm ngặt và uy tín bậc nhất thế giới. Logo Halal của Malaysia được nhận diện trên toàn cầu.
Tiêu chuẩn cốt lõi của họ là MS 1500:2019. Bộ tiêu chuẩn này không chỉ tập trung vào yếu tố tôn giáo. Nó còn tích hợp chặt chẽ với GMP và HACCP.
Đối với JAKIM, Halal phải đi đôi với Toyyib (Sạch và An toàn). Nhà máy đạt chuẩn JAKIM đồng nghĩa với việc đạt chuẩn vệ sinh quốc tế cao nhất.
Phạm Vi Ảnh Hưởng
Nếu bạn có chứng nhận được JAKIM công nhận, bạn có thể xuất khẩu vào Malaysia. Hơn thế nữa, chứng chỉ này được chấp nhận tại hơn 47 quốc gia khác.
Nó là tấm hộ chiếu quyền lực để thâm nhập các thị trường khó tính như Anh, Úc. Tại các nước này, cộng đồng Hồi giáo tin tưởng tuyệt đối vào logo JAKIM.
Nếu doanh nghiệp bạn định hướng làm thương hiệu toàn cầu, hãy chọn tiêu chuẩn này. Nó giúp nâng cao vị thế và uy tín của sản phẩm Việt Nam.
Tiêu Chuẩn MUI/BPJPH (Indonesia): Yêu Cầu Bắt Buộc Cho Thị Trường Lớn Nhất ĐNA
Indonesia là quốc gia có dân số Hồi giáo đông nhất thế giới. Đây là thị trường mà bất cứ doanh nghiệp xuất khẩu nào cũng thèm muốn. Trước đây, MUI (Hội đồng Ulama Indonesia) là đơn vị duy nhất cấp phép.
Sự Chuyển Giao Quyền Lực Sang BPJPH
Từ năm 2019, Chính phủ Indonesia đã thực hiện một cuộc cải cách lớn. Thẩm quyền cấp chứng nhận chuyển sang BPJPH (Cơ quan Tổ chức Đảm bảo Sản phẩm Halal). MUI vẫn đóng vai trò ban hành Fatwa (Sắc lệnh tôn giáo).
Sự thay đổi quan trọng nhất là tính chất pháp lý. Trước đây, chứng nhận Halal là tự nguyện. Hiện nay, theo Luật số 33/2014, nó đang dần trở thành bắt buộc.
Đến tháng 10/2024, thực phẩm và đồ uống nhập vào Indonesia bắt buộc phải có chứng nhận Halal. Nếu không, hàng hóa phải dán nhãn “Non-Halal” hoặc bị cấm nhập khẩu.
Hệ Thống Đảm Bảo Halal (HAS 23000)
Để xuất khẩu sang Indonesia, bạn phải tuân thủ tiêu chuẩn HAS 23000. Đây là hệ thống cực kỳ chi tiết về quản lý nguyên liệu. Xuất khẩu Malaysia Indonesia tuy gần nhau nhưng yêu cầu kỹ thuật lại khác biệt.
HAS 23000 yêu cầu doanh nghiệp phải có đội ngũ quản lý Halal nội bộ. Hệ thống này đòi hỏi sự cam kết từ lãnh đạo cao nhất. Mọi thay đổi nguyên liệu dù nhỏ nhất cũng phải báo cáo.
Indonesia cũng rất khắt khe về nguyên liệu men và cồn. Nếu sản phẩm của bạn có sử dụng hương liệu, hãy cẩn trọng. Việc chứng minh nguồn gốc phải cực kỳ rõ ràng.
Tiêu Chuẩn GCC (GSO): Chìa Khóa Vào Thị Trường Vùng Vịnh Giàu Có
Thị trường các nước Vùng Vịnh (GCC) bao gồm UAE, Ả Rập Xê Út, Qatar, Kuwait, Oman, Bahrain. Đây là nhóm khách hàng có khả năng chi trả cao nhất thế giới.
Bộ Tiêu Chuẩn GSO 2055-1
Các nước này áp dụng bộ tiêu chuẩn GSO chung cho toàn khối. Tuy nhiên, mỗi quốc gia lại có cơ quan giám sát riêng. Nổi bật nhất là SFDA (Ả Rập Xê Út) và MoIAT (UAE).
Tiêu chuẩn GSO tập trung mạnh vào quy trình giết mổ động vật. Nếu bạn xuất khẩu thịt hoặc sản phẩm chế biến từ thịt, đây là rào cản lớn nhất. Quy định về việc không gây ngất (stunning) trước khi giết mổ được tranh luận rất nhiều tại đây.
Ngoài ra, bao bì sản phẩm xuất sang GCC phải tuân thủ quy định ngôn ngữ. Tiếng Ả Rập là bắt buộc trên nhãn mác. Hình ảnh bao bì cũng phải phù hợp văn hóa, tránh hình ảnh nhạy cảm.
Cơ Hội Cho Các Sản Phẩm Giá Trị Cao
Khác với Đông Nam Á, thị trường GCC nhập khẩu gần như 90% lương thực. Họ rất ưa chuộng các loại hạt, trái cây sấy, và gia vị từ Việt Nam.
Hoa Sen Foods nhận thấy nhu cầu thực phẩm chế biến sẵn tại đây tăng vọt. Doanh nghiệp Việt nếu đạt chuẩn GSO sẽ có cơ hội bán hàng với biên lợi nhuận cao. Đây là thị trường ngách nhưng “đắt xắt ra miếng”.
Bảng So Sánh Phạm Vi Xuất Khẩu Và Đối Tượng Áp Dụng
Để giúp quý doanh nghiệp dễ dàng hình dung, chúng tôi tổng hợp bảng so sánh dưới đây. Đây là công cụ hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng.
| Tiêu chí | JAKIM (Malaysia) | MUI / BPJPH (Indonesia) | GCC (GSO) (UAE, Ả Rập Xê Út…) |
| Thị trường chính | Malaysia & Quốc tế (Anh, Mỹ, Úc) | Nội địa Indonesia (Bắt buộc) | 7 nước khối Vùng Vịnh (GCC) |
| Đặc điểm nổi bật | Tiêu chuẩn toàn cầu, kết hợp chặt chẽ HACCP/GMP. | Quy mô thị trường lớn nhất. Chuyển từ tự nguyện sang bắt buộc. | Thị trường chi tiêu cao. Khắt khe về giết mổ thịt. |
| Hệ thống quản lý | MS 1500:2019 | HAS 23000 / SJPH | GSO 2055-1 |
| Độ khó kỹ thuật | Cao (Tập trung vệ sinh & dây chuyền) | Rất cao (Tập trung truy xuất nguồn gốc & quản trị) | Cao (Tập trung quy trình giết mổ & bao bì) |
| Phù hợp với | Doanh nghiệp muốn làm thương hiệu toàn cầu. | Doanh nghiệp muốn đánh chiếm thị trường đại chúng lớn. | Doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, thực phẩm cao cấp. |
“Chất lượng là kế hoạch kinh doanh tốt nhất.” – John Lasseter.
Câu nói này hoàn toàn đúng trong bối cảnh xuất khẩu Halal. Chứng nhận không chỉ là tờ giấy thông hành. Nó là cam kết chất lượng của doanh nghiệp với thế giới.
Việc lựa chọn tiêu chuẩn nào phụ thuộc vào chiến lược kinh doanh của bạn. Nếu bạn muốn tấn công thị trường 270 triệu dân, hãy chọn Indonesia (MUI/BPJPH). Nếu bạn muốn bán hàng vào chuỗi siêu thị tại Dubai, hãy chọn GSO.
Tuy nhiên, tin vui là bạn không đơn độc. Tại Việt Nam, nhiều tổ chức chứng nhận đã có năng lực đánh giá đa tiêu chuẩn. Một lần đánh giá có thể cấp được nhiều loại chứng chỉ khác nhau nếu quy trình của bạn đủ tốt.
Hoa Sen Foods khuyến nghị các doanh nghiệp nên xây dựng nền tảng gốc vững chắc. Đó là dây chuyền sản xuất sạch, tách biệt và quản trị minh bạch. Khi gốc rễ vững, việc đáp ứng các nhánh tiêu chuẩn khác nhau sẽ dễ dàng hơn nhiều.
Hãy nghiên cứu kỹ thị trường mục tiêu trước khi xuống tiền làm chứng nhận. Một sự chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp bạn tiết kiệm hàng ngàn đô la chi phí tư vấn. Chúc doanh nghiệp của bạn sớm chinh phục được thị trường tỷ dân này.
Xem thêm: Xuất Khẩu Thực Phẩm UAE Saudi: Cẩm Nang Chinh Phục 2025
